Мирче Ацев (20 октомври 1915 – 4 јануари 1943) е македонски национален деец и Народен херој на Македонија.

Името го добил по стрико му Мирче Ацев - војвода од времето на османлиското владеење во Македонија. Неговата сестра, Вера Ацева исто така учествувала во НОВ и прогласена е за Народен херој.[1]

По завршувањето на основното четирикласно училиште во Ореовец, заминува да учи гимназија во Прилеп. Школувањето во Прилеп Мирче е принуден да го прекине поради тогашната политика на режимот на Петар Живковиќ за затворање на полните гимназии, каде што ги имаше, освен во Скопје, Битола и Штип. Мирче заминува во Битола.

Во учебната 1933 - 1934 година Мирче се запиша во петти клас во Битолската гимназија. Матурата ја заврши во летото 1937 година.

Се запишува на Правниот факултет во Белград. Уште во почетокот на студиите се вклучува во Организацијата на напредните студенти. Преку оваа организација, раководена од КПЈ, напредните студенти ги зедоа во свои раце разните стручни здруженија, одбори и студентската менза. Се спријателува со Кузман Јосифовски - Питу, а од тие денови датира и неговото другарување со Страшо Пинџур.

Стана член на Комунистичката партија на Југославија во 1939 година. Задолжен и за организација и раководење на студентската колонија во Охрид. Во летото 1939 година во градот ги формира првата партиска организација и првиот местен комитет на КПЈ. Раководител на колонијата во Охрид беше и во наредната 1940 година.

Во почетокот на 1940 година беше испратен на илегална работа во Скопје и се до 6 април 1941 престојува во градот. Тука ја организира партиската техника на Покраинскиот комитет и заедно со Страшо Пинџур го подготвува печатењето на партискиот орган, на весникот „Искра“.

Уште во самиот почеток на бугарската окупација се вклучува во ослободителното движење. Неколку дена по нападот на фашистичка Германија, тој и Страшо заминуваат за Кавадарци, а потоа Мирче преминува во Прилеп. По кратко време повторно се враќа на работа во Покраинскиот комитет во Скопје. Како партиски инструктор на Покраинскиот комитет ги обиколува партиските организации во повеќе градови на Македонија.

Од крајот на 1941 година до пролетта 1942 Мирче беше во Битола. Иако во длабока илегалност, работеше со организациите во Ресен и во Охрид.

Во средби со напредни дејци и во писма, Мирче ја критикуваше неактивноста на Покраинскиот комитет, што имаше влијание врз промената на неговиот состав во пролетта 1942 година. Во јуни истата година тој стана привремен секретар на Покраинскиот комитет.

Заедно со Кузман Јосифовски - Питу се залага за примена на курсот за вооружена борба и пристапува кон формирањето неколку нови партизански одреди во Македонија.

Мирче заедно со Страшо Пинџур во септември 1942 година излегува на терен. Намерата им била да ги посетат партизанските одреди и партиските организации во Велешко и Прилепско. Сосема случајно е уапсен на 19 декември 1942 во Велес, заедно со Страшо Пинџур.

По долго физичко измачување во Обласната полициска управа во Скопје и без судски процес, по петдневно ѕверско мачење[2], обајцата се убиени од бугарската полиција на 4 јануари 1943 година (беа фрлени низ прозорец).

Во чест на Мирче Ацев, првиот батаљон на Народноослободителната војска на Македонија, формиран на 18 јули 1943 година, го доби неговото име. Беше член на Покраинскиот комитет на КПЈ на Македонија од 1941 година и член на Главниот штаб на НОВ и ПО на Македонија

Мирче Ацев е роден на 20 октомври 1915 година во село Ореовец, Прилепско, во борбено македонско семејство. Тоа е времето кога судбината на неговата татковина се решаваше со војна. Името го доби по стрико му Мирче Ацев - војвода од времето на турско-османлиското владеење во Македонија. Роден во земјоделско семејство Мирче Ацев своето детство го поминува во родното село.

По завршувањето на основното четирикласно училиште во Ореовец, заминува да учи гимназија во Прилеп. Оттогаш градот Прилеп претставува место во кое Мирче почесто престојува. Преку кажувањето на своите родители рано ја осознава вистината за стремежите и страдањата на својот напатен народ.

РАСЦУТОТ НА МЛАДОСТА

Традицијата на борци за Македонија уште од турско време, на семејството Ацеви му носеше големи непријатности. Големосрпскиот режим користеше секаква можност дури и инсценирани настапи, со намера да го уништи борбениот дух на семејството и материјално да го осиромаши.

Школувањето во Прилеп Мирче беше принуден да го прекине поради тогашната политика на режимот на Петар Живковиќ за затворање на полните гимназии, каде што ги имаше, освен во Скопје, Битола и Штип. Со желба за дооформување на своето образование Мирче замина во Битола.

Во учебната 1933/34 година Мирче се запиша во петти клас во Битолската гимназија. Меѓутоа, тој уште во Прилеп имаше можност, по лична иницијатива, да се запознае со напредна литература и да се формира во противник на тогашниот режим.

Меѓу битолските гимназијалци се истакнуваше со својата сериозност, чувство на одговорност, другарство и упорност во настојувањата. Матурата ја заврши во летото 1937 година.

Желбата за нови пошироки сознанија, есента истата година, го носи Мирче Ацев во Белград. Се запишува на Правниот факултет, со намера да го совлада правото и да му се спротивстави на беззаконието во земјата каде што беше роден и каде што израсна. Уште во почетокот на студиите се запозна со напреднато студентско движење на Белградскиот универзитет и веднаш се вклучи во Организацијата на напредните студенти. Преку оваа организација, раководена од партијата, напредните студенти ги зедоа во свои раце разните стручни здруженија, одбори и студентската менза.

Предиспониран за борба против режимот, во Белград Мирче се вклучи во вителот на политичкиот живот и малку време му остануваше за испитите. Сестраната активност во напредното студентско движење му овозможи да се здобие со нови познајници и пријатели. Постојано беше во друштво со Кузман Јосифовски, а од тие денови е и неговото другарување со Страшо Пинџур. Често, кога во разговорите со нив и со другите соработници зборуваше за минатото на сопствениот народ, за претстојната борба, од неговите очи бликаше пламен.

ОКРВАВЕНАТА ЗОРА

Појавувањето на Мирче во прогресивното движење пролетта 1939 година резултираше со негов прием во редовите на Комунистичката партија. Оттогаш добиваше поконкретни задачи. Тој беше задолжен и за организација и раководење на студентската колонија во Охрид. Во летото 1939 година во градот ги формира првата партиска организација и првиот местен комитет. Раководител на колонијата во Охрид беше и во наредната 1940 година.

Тогашниот член на Колонијата, Деса Миљовска, за активностите на тој план, меѓу другото, има речено:

"Мирче не го заборави родниот Прилеп, иако во него како студент малку се задржуваше. За време на летните одмори, во годините од 1938 до 1940 се чувствуваше влијанието од неговата политичка дејност.

Во почетокот на 1940 година беше испратен на илегална работа во Скопје и се до шести април 1941 престојуваше во градот. Тука ја организира партиската техника на Покраинскиот комитет и заедно со Страшо Пинџур го подготвуваше печатењето на партискиот орган, на весникот "Искра". Неколку дена по нападот на фашистичка Германија, тој и Страшо заминаа за Кавадарци, а потоа Мирче премина во Прилеп. По кратко време повторно се враќа на работа во Покраинскиот комитет во Скопје. Мирче е во постојано движење. Како партиски инструктор на Покраинскиот комитет ги обиколува партиските организации во повеќе градови на Македонија".

Од крајот на 1941 година до пролетта 1942 Мирче беше во Битола. Со нему својствена револуционерност и борбеност започна да ги зацврстува партиските организации во градот и во селата. Иако во длабока илегалност, работеше со организациите во Ресен и во Охрид.

Како непомирлив борец со јасни концепции за иднината, Мирче се застапуваше за доследно спроведување на курсот за вооруженото востание. Му беше туѓ секаков опортунизам, зашто знаеше дека единствено со вооружена борба македонскиот народ ќе се здобие со долго посакуваната слобода.

Во разни средби со напредни дејци, во писма, Мирче ја критикуваше неактивноста на Покраинскиот комитет што имаше влијание врз промената на неговиот состав во пролетта 1942 година. Во јуни истата година тој стана привремен секретар на Покраинскиот комитет. Заедно со Кузман Јосифовски - Питу се заложи за примена на курсот за вооружена борба и пристапи кон формирањето неколку нови партизански одреди во Македонија.

Со желбата да помогне во засилувањето на дејствата на партизанските одреди против фашистичките окупатори, Мирче заедно со Страшо Пинџур во септември 1942 година излегува на терен. Намерата им беше да ги посетат партизанските одреди и партиските организации во Велешко и Прилепско. Притоа, сосема случајно беа фатени и затворени во Велес. Тоа стана на 19 декември 1942 година. Оттука, веднаш беа пренесени во злогласната полициска управа во Скопје. Започнаа денови на ѕверско измачување. Љубомир Јорданов, началник на групата А при обласната полициска управа на Скопје, во текот на судењето, на 17 јануари 1945 година пред народниот суд изјави:

"Мирче Ацев одбиваше да даде какви било други податоци освен неговото име и презиме. Затоа бевме принудени да го тепаме. Беше тепан неколку пати многу жестоко, по табаните. Нозете му беа страшно потечени... Го тепавме на смени...

Тој излезе најиздржлив од сите. Беше во таква состојба што веќе немаше каде да биде тепан. Околу шест часот попладне агентот Панков влезе во кабинетот на Васил Цанков, во кој се наоѓавме јас и Христо Стоилов и рече: "Господин началник, Мирче е многу лошо - умира". Цанков му одговори: "Добро, врати се назад". Кога излезе Пенков, Ценков кратко ми нареди: "Ако умре, фрлете го низ прозорецот и на Симеонов кажете му дека сам се фрлил". Јас веднаш излегов и заминав во собата каде што беше Мирче Ацев. Ја пренесов наредбата на Цанков. Маринов и Панков го зедоа телото на Мирче и го фрлија низ прозорецот. Јас почнав да викам: Стој! Стој! Потоа, отидов кај Симеонов и му рапортирав: "Господине началник, Мирче Ацев се фрли низ прозорецот".